Συναισθηματικά βαμπίρ: Η επιστήμη επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν...
Είναι ενδιαφέρον πως αρέσει στην ψυχολογία να χρησιμοποιεί λέξεις που περιγράφουν συγκεκριμένες συμπεριφορικές διαδικασίες αρκετά καλά. «Συναισθηματικά βαμπίρ» είναι μια πολύ καλή μεταφορά για ανθρώπους των οποίων οι πράξεις, τα λόγια και η συμπεριφορά αποστραγγίζουν το αίμα μας- την ενέργεια μας.
«Εάν κάποιος ψάχνει να βρει ένα κάδο απορριμάτων για να πετάξει τα σκουπίδια του, κοίταξε να μην είσαι εσύ». -Δαλάι Λάμα
Αλλά κάθε ειδικός του θέματος θα μας πει πως εκτός από το να κλέβουν την ενέργεια μας- το οποίο κάνουν και έτσι έχει αποδειχθεί επιστημονικά-επίσης καταφέρνουν να μας μολύνουν με το δικό τους χαμηλό συναισθηματικό επίπεδο.
Ας χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα: έχουμε ένα καινούργιο συνεργάτη. Καθώς τον γνωρίζουμε συνειδητοποιούμε πως δε μιλά για τίποτα θετικό που να του συνέβη. Πάντα παραπονιέται.
Όταν είμαστε με αυτό το άτομο, ακόμα και αν σχεδόν συνεχώς αναρωτιόμαστε «Γιατί πρέπει να ακούω αυτά τα πράγματα;» Δεν μπορούμε να τον εμποδίσουμε από το να μας μολύνει με την χαρακτηριστική αρνητικότητα του.
Κάποιες φορές, ακόμα μας επηρεάζει στην δουλειά. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ενδιαφέρουσες μελέτες που αποκαλούν αυτούς τους ανθρώπους «σάπια μήλα».
Μέσω της αρνητικής συμπεριφοράς τους μπορούν να «μολύνουν» ολόκληρο το εργατικό δυναμικό με το δικό τους συναισθηματικό βάρος. Καταφέρνουν να δημιουργήσουν πραγματικά εχθρικά περιβάλλοντα όπου οι εργαζόμενοι ίσως έχουν μια κακή μέρα επειδή νιώθουν «αποστραγγιγμένοι».
Αλλά το φαινόμενο του σάπιου μήλου ή του συναισθηματικού βαμπίρ είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό…
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν ένα συναισθηματικό βαμπίρ «ρουφάει» την ενέργεια σας.
Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει όταν χρειάζεται να αλληλεπιδράσουμε ή να είμαστε κοντά σε ένα, αρνητικό ή απλώς κουραστικό άτομο κάθε μέρα θα κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν.
Σκεφτείτε πως ο εγκέφαλος μας λόγω φυσικής επιλογής έχει προγραμματιστεί να είναι κοινωνικός και να έρχεται σε επαφή με τους συνανθρώπους, όχι πάντα θετικά αλλά αναγκαστικά.
Οπότε αυτό που έκαναν οι πρόγονοί μας για να αυξήσουν την πιθανότητα επιβίωσης ήταν ότι διαμόρφωναν μικρές ομάδες.
Γι αυτό χρειαζόμαστε άλλους ανθρώπους ώστε να νιώσουμε καλά, να συνδεθούμε και να δημιουργήσουμε ουσιαστικούς δεσμούς. Όταν το κάνουμε αυτό ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει την οξυτοκίνη.
Αλλά όταν δεν μπορούμε να ταιριάξουμε με κάποιον άλλον και αντίθετα λαμβάνουμε εχθρότητα ή υποψία , ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει κορτιζόλη, την ορμόνη του άγχους. Ένα συγκεκριμένο συναίσθημα βρίσκεται στον εγκέφαλο μας: Η αίσθηση της απειλής.
Υπάρχουν όμως και άλλα. Κάτι συμβαίνει στο εξελιγμένο δίκτυο των διασυνδεδεμένων κυττάρων που διαμορφώνει το νευρικό σύστημα αντικατοπτρισμού.
Αυτό το σύστημα δεν είναι απλώς προγραμματισμένο να καταγράφει και να επεξεργάζεται κάθε έκφραση ενός ατόμου ή τη γλώσσα του σώματος. Πολλές φορές «μολύνεται» με τα ίδια συναισθήματα των γύρω μας.
Οι επιστήμονες επίσης λένε πως κάποιοι άνθρωποι είναι περισσότερο ευαίσθητοι από άλλους σε αυτό. Σιγά σιγά δημιουργείται δηλητήριο.
«Τα αποτελέσματα του χημικού άγχους στον εγκέφαλο μας είναι η αίσθηση μιας μόνιμης απειλής σε συνδυασμό με την μετάδοση των αρνητικών συναισθημάτων που λαμβάνουμε από άλλους ανθρώπους μας δίνει μια μοναδική επιθυμία: την επιθυμία να αποδράσουμε.»
Πώς διατηρούμε ένα καλό επίπεδο ενέργειας;
Θα θέλαμε πολύ να σας πούμε πως όταν αντιμετωπίζετε ένα συναισθηματικό βαμπίρ το μόνο που χρειάζεται είναι να απομακρυνθείτε. Αλλά δεν είναι τόσο εύκολο.
Επειδή αν υπάρχει κάτι που όλοι ξέρουμε είναι ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να αφήσουν την δουλειά τους απλώς επειδή ένα συναισθηματικό βαμπίρ είναι εκεί.
Επίσης δεν μπορούμε να θέσουμε μια μόνιμη απόσταση ανάμεσα σε εμάς και στην μητέρα ή στον αδελφό που κλέβει την ευτυχία και την ενέργεια οπότε είμαστε μαζί του.
«Είναι περίεργο πόσο εύκολο είναι για τους μοχθηρούς ανθρώπους να σκέφτονται πως όλα θα πάνε καλά γι αυτούς». Βίκτωρ Ουγκό
Ένα καλό βιβλίο για να μάθετε περισσότερα γι αυτό το θέμα και να ψάξετε βαθύτερα τις επιστημονικές μελέτες είναι το «Emotional Contagion, Studies in Emotion an Social Interaction».
Εξηγεί πως το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να μάθετε πως να προστατεύσετε από τέτοιου είδους επιδράσεις. Ο στόχος είναι να φυλάξετε την φυσική και συναισθηματική σας ευεξία.
Παρακάτω θα σας δώσουμε μερικές συμβουλές για να ξεκινήσετε.
3 τρόποι για να αντιστρέψετε την ενέργεια σας
● Έχετε αμυντικούς μηχανισμούς που μπορείτε να ελέγξετε. Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας είναι με το να «απενεργοποιήσουμε» τις επιδράσεις που έχουν αυτά τα άτομα πάνω μας. Για παράδειγμα πείτε αυτό το μάντρα κάθε τόσο: «Θα καταναλώσουν την ενέργεια μου μόνο αν τους αφήσω.»
● Να είστε ορθολογιστές. Κάποιοι άνθρωποι έχουν το συνήθειο να μιλούν μόνο για αρνητικά πράγματα και πόσο κακά τους έχει συμπεριφερθεί η ζωή. Ένας τρόπος για να ρους σταματήσετε είναι να τους εξορθολογήσετε: «Αντί να παραπονιέσαι, πρέπει να αντισταθείς σε ότι δεν σου αρέσει». «Μακάρι να μιλούσες για κάτι θετικό καμία φορά».
● Μάθετε να λέτε «Όχι». Αυτή η στρατηγική είναι τόσο απλή όσο και αποτελεσματική. Από εδώ και στο εξής ξεκαθαρίστε στο συναισθηματικό βαμπίρ πως δεν έχετε χρόνο να ακούτε την κριτική του. Δε θα συμμετάσχετε στα κουτσομπολιά του. Και φυσικά δεν θα τον αφήσετε να σας συμπεριφερθεί άσχημα με κανένα τρόπο.
Συνοψίζοντας, έρχεται κάποια στιγμή που ένα άτομο θα πρέπει να γνωρίζει τις ανάγκες του και να εμποδίζει τους άλλους από το να αποστραγγίζουν την ηρεμία του - τη ζωή του. Δεδομένου ότι δεν είναι πάντα εφικτό να περιβαλλόμαστε από ανθρώπους που μας φέρνουν ισορροπία και ευτυχία χρειάζεται να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τους αρνητικούς ανθρώπους με σεβασμό αλλά και με σταθερότητα.
