Τα κλειδιά για να ζήσετε τις άπειρες πιθανότητες: πως να...
Η μεταβολή από την περιορισμένη πραγματικότητα στις άπειρες πιθανότητες
Μια μέρα στο γραφείο μου, μία ασθενής επανέλαβε τα λόγια που της είπε η μητέρα της όταν ήταν οχτώ χρόνων: «Όταν έμαθα πως ήμουν έγκυος σε εσένα, είπα στον πατέρα σου ότι δεν ήθελα άλλο παιδί». Παρά το γεγονός ότι σε άλλες περιπτώσεις η μητέρα της ήταν αφοσιωμένη και αγαπητή, η προσωπικότητα της ασθενής καταδικάστηκε. Ένιωθε ανεπιθύμητη και επομένως ότι δεν την αγαπούν από τότε και στο εξής. Είχε αυτή την πεποίθηση σε όλη της την ζωή, περιορίζοντας το ενδεχόμενο για τις άπειρες πιθανότητες. Ο εσωτερικός της μονόλογος ήταν συνεχώς η αυτοκριτική και η επιβεβαίωση της πεποίθησης της ότι κανείς δεν την αγαπούσε. Το στιγμιότυπο που είχε από μικρή ηλικία χαράχτηκε στην ψυχή της ως ενσωματωμένη αλήθεια.
Η πεποίθηση αυτή την επηρέασε στις σχέσεις με τον άντρα, τα παιδιά και τους φίλους της. Παρά το ότι ο άντρας της την αγαπούσε και ήταν αφοσιωμένος σε αυτή, εκείνη αναρωτιόταν για την πίστη και για την ειλικρίνεια του θεωρώντας την ιδία απωθητική. Η πεποίθηση για τον εαυτό της γινόταν μια προφητεία που εκπληρωνόταν από την ίδια: ανάγκαζε τον άντρα της να ανακαλέσει την αγάπη του καθώς η απογοήτευση του ανορθώνονταν. Αυτό που βίωσε η ασθενής δεν είναι ασυνήθιστο, αυτό που πιστεύουμε ότι είναι αληθινό για τον εαυτό μας -και για τους άλλους- συμβάλλει στην πραγματικότητα, στο να παίρνουμε αποφάσεις και στο αν θα βιώσουμε μια πραγματικότητα άπειρων πιθανοτήτων ή όχι. Χωρίς την παρατήρηση της μητέρας της, η ταυτότητα της θα μπορούσε να αναπτυχθεί με απεριόριστος τρόπους αλλά οι πιθανότητες μειώθηκαν από αυτή τη μικρή πρόταση.
Ο κβαντικός κόσμος
Για όλους εμάς, των οποίων οι πεποιθήσεις έχουν διαμορφωθεί από τη μηχανιστική κοσμοθεωρία, ο κόσμος όπως φαίνεται από την κβαντική φυσική, φαίνεται να είναι γεμάτος με ένα είδος μη ορθολογικής παραξενιάς. Μια από τις θεμελιώδεις απόψεις του κβαντικού κόσμου, για παράδειγμα, πως τα στοιχειώδη σωματίδια παρουσιάζουν μια κάπως "σχιζοφρενική " φύση. Χρησιμοποίησα αυτή τη λέξη όχι για τη σύνθετη κλινική έννοια αλλά για τη συμβατική έννοια της "διχασμένης προσωπικότητας " και κάθε κβαντική οντότητα πράγματι έχει την διπλή ιδιότητα να υπάρχει ως κύμα ή ως σωματίδιο.
Οι φυσικοί αναφέρονται σε αυτή την ιδιότητα ως δυαδικότητα κύματος-σωματιδίου- μια έννοια που εναντιώνεται στην κοινή λογική. Συνήθως, πιστεύουμε ότι τα πράγματα είτε είναι είτε δεν είναι, ότι είναι διακριτή η φύση τους. Αυτή η σκέψη του είτε- ή επίσης αναφέρεται στην δυαδική σκέψη, που μας αφήνει μόνο δύο ευδιάκριτα μονοπάτια ανοιχτά. Η δυαδική σκέψη, το αντίθετο των άπειρων πιθανοτήτων είναι μια σημαντική πτυχή για το πώς παρατηρούμε και κατασκευάζουμε την πραγματικότητα. Κι όμως , αυτή η πραγματικότητα του είτε- ή προφανώς δεν εφαρμόζεται στον κβαντικό κόσμο και είναι επίσης αμφισβητήσιμο και στην καθημερινή μας ζωή.
Η κβαντική πραγματικότητα υπάρχει σε αυτό που είναι γνωστό ως μια σειρά από πιθανά κύματα με άπειρες δυνατότητες ενδεχόμενων αποτελεσμάτων. Αυτό σημαίνει πως όταν ένα σωματίδιο δεν παρατηρείται υπάρχει ως κυματομορφή, η οποία στην κβαντική γλώσσα αντιπροσωπεύει ένα στάδιο καθαρού δυναμικού, γνωστό ως υπέρβαση. Αυτός ο όρος λέει πως όσο δε ξέρουμε το στάδιο οποιουδήποτε αντικειμένου, στην πραγματικότητα υπάρχει σε όλα τα πιθανά στάδια ταυτόχρονα εφόσον δεν το ελέγχουμε. Η πράξη παρατήρησης μειώνει το κύμα (το πιθανό) σε ένα σταθερό πράγμα- σε ένα σωματίδιο. Αυτή η μείωση αναφέρεται ως κατάρρευση κύματος.
Όλα αυτά ίσως ακούγονται πολύ απομακρυσμένα από την καθημερινότητα μας, τις προσωπικές μας σχέσεις, τους φόβους μας, την αγάπη και το μίσος. Κι όμως κάτι παρόμοιο συμβαίνει στη ζωή μας. Όταν έχουμε συγκεκριμένες εμπειρίες ή κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις για τον εαυτό μας -ή έχουν δημιουργηθεί από εμάς- τυπικά στην παιδική ηλικία, βιώνουμε το ψυχολογικό ισοδύναμο μιας κβαντικής κατάρρευσης κύματος.
Οι ρίζες μας στο καθαρό δυναμικό
Ως νεογέννητα ή βρέφη, αν όχι στη σύλληψη, μέσα στη μήτρα, μοιάζουμε με τις άπειρες πιθανότητες των κυμάτων, η προσωπικότητα μας δεν έχει καθοριστεί ακόμα, βρίσκεται σε μια κατάσταση δυναμικού. Παρά τα θέματα της γενετικής, τις επιρροές του περιβάλλοντος ή τις εκτιμήσεις για τα αρχέτυπα, τις αστρολογικές ή καρμικές επιρροές (ωστόσο μπορούμε να αισθανθούμε αυτές τις επιρροές), η ταυτότητα μας δεν έχει καθοριστεί ακόμα και δεν είναι σταθερή. Αλλά σύντομα, κινούμαστε από το δυναμικό του κύματος στο «οτιδήποτε» του σωματιδίου. Η εξέλιξη της προσωπικότητας μας παρεμποδίζεται και η ανάπτυξη μας γίνεται ασταθής. Πώς συμβαίνει αυτό;
Συνήθως, ακόμα και μια μοναδική αλλά σημαντική εμπειρία αρκεί για να καταρρεύσει το προσωπικό κύμα δυναμικού. Η ασθενής, βίωσε μια ισχυρή κατάρρευση κύματος όταν η μητέρα της, της είπε αυτή τη συγκεκριμένη πρόταση. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι μια αρνητική δήλωση ή ένα ντροπιαστικό περιστατικό στα πρώτα χρόνια μας για να μειώσει το δυναμικό της προσωπικότητας μας σε μια στενή, περιορισμένη εικόνα για τον εαυτό μας. Αυτά τα γεγονότα δεν χρειάζεται να είναι τραυματικά. Ίσως στην πραγματικότητα να είναι και διακριτικά. Αλλά σε αυτές τις στιγμές, το δυναμικό εξασθενεί. Είναι σαν να τραβήξαμε ένα στιγμιότυπο του εαυτού μας και να παγώσαμε τον χρόνο. Αναφέρομαι σε αυτές ως περιορισμένες καταρρεύσεις κυμάτων σε αντίθεση με τις καθοριστικές καταρρεύσεις που ορίζουν τις στιγμές άπειρων πιθανοτήτων. Δεν είμαστε πλέον το δυναμικό του κύματος αλλά η τελειότητα του σωματιδίου. Και κουβαλάμε αυτή την εικόνα του εαυτού μας σε όλη μας την ζωή, επιτρέποντας της να μας εμποδίσει και να μας περιορίσει. Χάνουμε την συγγραφή της ίδιας μας της ζωής.
Πεποιθήσεις : πύλες για το άπειρο ή οι τοίχοι ενός κελιού φυλακής;
Η αρχική κατάρρευση του κύματος καθιστά μια επαναλαμβανόμενη συχνότητα ομοίων εμπειριών ως πεποίθηση για τον εαυτό μας και οι άλλοι το ενισχύουν. Αυτό που πιστεύουμε για τον εαυτό μας διαμορφώνει τις αλληλεπιδράσεις μας τόσο με τους γύρω μας όσο και με τον εαυτό μας. Αυτή η συνήθεια παρεμποδίζει την ικανότητα μας να αλλάξουμε ή να εξελιχτούμε καθώς προσκολλούμαστε σε αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς ως «αλήθεια» για το ποιοι είμαστε.
Τα θέματα μετέπειτα της κατάρρευσης μπορεί να διαφέρουν αλλά μας περιορίζουν αν δεν τα υποτιμήσουμε. Δημιουργούμε σκέψεις όπως «Δεν είμαι αρκετά καλός» ή «Δεν είμαι αρκετά έξυπνος» ή ακόμα πιο απλά «Κανείς δεν με αγαπά» . Οι ηθοποιοί που ίσως άθελά τους συμμετέχουν στην δημιουργία των προσωπικών μας πεποιθήσεων είναι συχνά οι γονείς μας, αλλά επίσης οι δάσκαλοι, φίλοι, συγγενείς ή ακόμα και οι ξένοι. Προσκολλούμαστε σε αυτές τις πεποιθήσεις από συνήθεια για τους εαυτούς μας σύμφωνα με το κύριο κύμα που καταρρέει. Παρά το ότι κάποια καινούργια γεγονότα θα έπρεπε να μας κάνουν να αναθεωρήσουμε ή να επαναξιολογήσουμε τα πιστεύω μας- για παράδειγμα η αφοσίωση και η αγάπη του συζύγου της ασθενής- παραμένουμε ριζωμένοι στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας. Ενσωματωνόμαστε στο χαντάκι των πεποιθήσεων για τον εαυτό μας και εμποδίζουμε την ευκαιρία για ανάπτυξη, αλλαγή και άπειρων πιθανοτήτων.
Λιγότερο δραματικά από τα επίπονα σχόλια ή τις καταχρηστικές πράξεις των άλλων, τα μοτίβα του οικογενειακού δυναμικού ίσως προκαλέσουν το να αποκτήσουμε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Αυτές οι επιρροές τείνουν να είναι περισσότερο χρόνιες και μπορεί να μην τις ανιχνεύσουμε. Εάν μεγαλώσατε σε μια αλκοολική ή σε μια οικογένεια με πολλές συγκρούσεις, για παράδειγμα μπορεί να έχετε αντιγράψει τον ρόλο αυτού που ευχαριστεί τους άλλους ή αυτού που τους ηρεμεί. Μπορούμε να θεωρήσουμε αυτή την κατάσταση ως μια εκτεταμένη κατάρρευση κύματος πάρα ως το αποτέλεσμα ενός οξέος μοναδικού γεγονότος.
Είχα παραπέμψει μια άλλη ασθενή να συναντηθεί με ένα συνάδελφο μου για να εξερευνήσουν θέματα αμοιβαίου επαγγελματικού ενδιαφέροντος. Η ασθενής έκλεισε ένα ραντεβού να τον συναντήσει σε μια διάσκεψη που θα παρακολουθούσε. Όταν εκείνη έφτασε, αυτός ήδη συμμετείχε σε μια συζήτηση και δεν την πρόσεξε που περίμενε να συστηθεί. Λίγο αργότερα, έφυγε από τη διάσκεψη χωρίς να την γνωρίσει.
«Υποθέτω ότι δεν ήμουν τόσο σημαντική ώστε να με γνωρίσει» , μου είπε αργότερα. Το ανέφερε αυτό σαν να ήταν ένα καθιερωμένο γεγονός και όχι σαν μια ερμηνευτική άποψη της κατάστασης. Την ρώτησα πως είναι σίγουρη ότι αυτό είναι αλήθεια και αν μπορούν να εφαρμοσθούν άλλες εξηγήσεις. Για παράδειγμα, ήξερα ότι ο συνάδελφος μου ήταν εμφανώς αφηρημένος. Μπορεί απλώς να ξέχασε ότι θα την συναντούσε στη διάσκεψη ή ίσως δεν την παρατήρησε όταν περίμενε να συστηθεί. Στην πραγματικότητα, έχει ξεχάσει ραντεβού και με εμένα στο παρελθόν και σίγουρα έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν με θεωρεί ασήμαντο.
Υπέθεσα ότι η ασθενής θεωρεί τον εαυτό της πως δεν αξίζει και το πρόβαλε αυτό, σκεπτόμενη πως ο συνάδελφος μου θεώρησε το ίδιο. Στην αρχή αρνήθηκε αυτή την πιθανότητα. Συσχέτισε μερικές ιστορίες, στις οποίες αποκάλυψε πως ως παιδί ένιωθε σαν υπηρέτρια της μητέρας της και πως όλη η παιδική της ηλικία σχετίζονταν με την υποτακτική υπακοή σε αυτή. Εξυπηρετούσε την μητέρα της, σαν να είχαν αντιστραφεί οι ρόλοι μητέρας-παιδιού. Της είχε στερηθεί το ότι κάθε παιδί αξίζει και γι αυτό βασικά ένιωθε ασήμαντη. Αυτή η κατάρρευση κύματος είχε καταστρεπτικές συνέπειες στην αυτοεκτίμηση της. Κατά τη διάρκεια της ζωής της, οι σκέψεις της σχεδόν αυτόματα συνέχισαν να επιβεβαιώνουν αυτή την οδύνη, κλείνοντας το δυναμικό της για άπειρες πιθανότητες.
Οι αρχικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας έχουν δημιουργηθεί από την κατάρρευση του κύματος, την ποιότητα και την φύση των σκέψεων μας, οι οποίες κάνουν συγκεκριμένο το γενικό θέμα της κατάρρευσης των κυμάτων. Αν, όπως η ασθενής, ο πυρήνας των πεποιθήσεων μας είναι ότι δεν αξίζουμε, μπορούμε να προβλέψουμε το είδος σκέψεων που ίσως βιώσουμε όπως «Δεν είμαι σημαντικός» ή «Γιατί κάποιος να με προσέξει; Δεν αξίζω». Αυτές οι σκέψεις και τα συναισθήματα ως αποτέλεσμα μπορούν να μας παγιδεύουν μέσα σε ένα δοχείο χαμηλής αυτοεκτίμησης που εμείς έχουμε φτιάξει.
Επιστροφή στο καθαρό δυναμικό
Για να απελευθερωθείτε από τις επαναλαμβανόμενες, βλαβερές καταρρεύσεις των κυμάτων που σας περιορίζουν σκεφτείτε αυτή την Αρχή της Πιθανότητας: ένα νανοδευτερόλεπτο πριν την επόμενη σκέψη σας, βρίσκεστε σε ένα στάδιο καθαρού δυναμικού.
Στο διάστημα μεταξύ των σκέψεων, είμαστε παρόμοιοι με το κύμα- γεμάτοι άπειρες πιθανότητες. Μόλις προσδεθούμε στην επομένη σκέψη μας, το επακόλουθο κύμα καταρρέει και δημιουργούμε την πραγματικότητα μας εκείνη τη στιγμή. Αν συνεχίσουμε να έχουμε βλαβερές σκέψεις που περιορίζουν τον εαυτό μας παραμένουμε προσκολλημένοι στις καταστροφικές συνέπειες της πρώτης κατάρρευσης του κύματος. Στην θεραπεία, ένας ασθενής συχνά βιώνει μια ανακάλυψη, μια σημαντική στιγμή κατά τη διάρκεια της οποίας μια πολυαναμενόμενη διορατικότητα διαφωτίζεται. Αυτό το γεγονός παρουσιάζει μια καινούργια κατάσταση δυναμικού και με αυτό η πιθανότητα μιας καθοριστικής στιγμής, την οποία ο ασθενής μπορεί να σπάσει σε νέα κομμάτια. Το άτομο τότε θα επιλέξει ποια πραγματικότητα θα καλέσει σκεπτόμενος «τι ανακούφιση! Το κατάφερα» ή «Τι πάει λάθος με εμένα; γιατί χρειάστηκε τόσο καιρό;» . Η μια σκέψη είναι αυτό-επιβεβαίωση και προσφέρει ανακούφιση και την δυνατότητα να προχωρήσετε μπροστά, ενώ η άλλη είναι αυτοκριτική και εμποδίζει τη πρόοδο. Η σκέψη που επιλέξατε θα σχεδιάσει το μονοπάτι σας.
Πως οι σκέψεις μας επηρεάζουν την πραγματικότητα
Να το θέσω απλά, η σκέψη που δημιουργούμε καλεί την πραγματικότητα της επόμενης στιγμής και θα καθορίσει αν βιώνουμε μια πραγματικότητα άπειρων πιθανοτήτων ή όχι. Μπορούμε να κινηθούμε μπροστά και να ανοίξουμε νέους ορίζοντες ή μπορούμε να ανακαλέσουμε μια παλιά οικεία σκέψη, εγκαταλείποντας τη διορατικότητα. Είναι φανερό ότι μπορούμε να επιλέξουμε πολύ διαφορετικές εμπειρίες. Το δυναμικό είναι το μόνο που υπάρχει πριν την επόμενη σκέψη. Η μάχη μας με την αλλαγή προκαλείται από την συνήθεια μας στις παλιές σκέψεις.
Το περιορισμένο κύμα κατάρρευσης του να νιώθει υποτιμημένη ήταν σε κίνηση όλη της την ζωή στην εσωτερική της αφήγηση. Μπορούσα να δω την αυτόματη φύση των σκέψεων της να καταλήγει σε αυτή τη δήλωση «Υποθέτω δεν είμαι τόσο σημαντική ώστε να με περιμένει». Αυτού του είδους σκέψη, ενστικτώδης και προγραμματισμένη την επιβάρυνε και την πλήγωνε. Δουλέψαμε στο να αναγνωρίσει αυτή τη σκέψη και να τη διαχωρίσει ώστε να καταλάβει το νόημα της. Αυτό της καθιέρωσε ακόμα μια ουσιώδη αρχή: αν μπορείς να μάθεις να βλέπεις την σκέψη, δεν χρειάζεται να γίνεις η σκέψη.
Καθώς συνεχίσαμε να μιλάμε την ρώτησα αν προσπάθησε να έρθει σε επαφή με τον συνάδελφο μου μετά τη διάσκεψη. Συνέχισε να προσκολλάται στην ιστορία της πως δεν υπήρχε νόημα επειδή είχε αγνοηθεί. Της πρότεινα να σκεφτεί πως όντως η σκέψη της είπε πως είχε αγνοηθεί αλλά πως θα μπορούσε πράγματι να το ξέρει αυτό; αυτό που έκανε ήταν να δημιουργεί μια πλοκή σύμφωνα με τις πεποιθήσεις και την προσωπική της ιστορία. Ίσως αντέγραφε την κατάρρευση των κυμάτων της παιδικής της ηλικίας; ήταν αυτή η σκέψη κολλημένη σε ένα μέρος του μυαλού της; Όταν πιέστηκε, δεν μπορούσε να αποδείξει πως η ιστορία της ήταν πραγματική. Αν δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα πως η ιστορία μας είναι αληθινή, τότε χρειάζεται να κοιτάξουμε πως συγχέουμε την ιστορία μας με την αλήθεια της δεδομένης κατάστασης. Την ρώτησα αν ήταν εύλογο το ότι είχε πιστέψει μια ψεύτικη αλήθεια για τον εαυτό της σε όλη της την ζωή. Αναθεώρησε και αναγνώρισε ότι ίσως προσωποποιούσε το γεγονός της συνάντηση της με τον συνάδελφο μου σύμφωνα με την εικόνα που είχε για τον εαυτό της.
Όταν της εξήγησα τη θεωρία της κατάρρευσης των κυμάτων, γρήγορα κατάλαβε το σενάριο. Της είπα να οραματιστεί μια εναλλακτική και θετική κατάρρευση κύματος στην οποία η μητέρα της είχε τον ρόλο της μητέρας και πράγματι την στήριζε. Τι θα σκεφτόταν τότε για τον εαυτό της; επέτρεψε στον εαυτό της αυτή την εναλλακτική οπτική γωνία και θεώρησε ότι δεν ήταν άσχετο. Κάτι τέτοιο σήμαινε πως επίσης χρειαζόταν να αγκαλιάσει την ταλαιπωρία της καθώς πέρασε τα όρια της βολικής ζώνης της. (όσο και αν ταλαιπωρούμαστε με τις περιορισμένες πεποιθήσεις, συχνά νιώθουμε να υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ των παλιών και των καινούργιων και φόβος για να προχωρήσουμε στο καινούργιο δυναμικό των άπειρων πιθανοτήτων που μπορεί να γίνει όταν απελευθερωθούμε από τις παλιές πεποιθήσεις μας). Η δουλειά μας τότε επικεντρώθηκε στο να βοηθήσω την ασθενή να απελευθερωθεί από την εθιστική τάση της να κακολογεί τον εαυτό της- η πιο συγκεκριμένα την τάση της σκέψης της.
Η πρόοδος της από αυτό το σημείο και μετά ήταν εντυπωσιακή. Ξεκίνησε να δίνει αξία στον εαυτό της και αυτό άλλαξε την αυτοεκτίμηση της οδηγώντας την στο να βιώνει τις σχέσεις της με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο. Η αποκοπή από την παλιά προσωπικότητα της, έδωσε στον εαυτό της την ευκαιρία να διαλέξει μια νέα θετική κατάρρευση κύματος αυτό-επιβεβαιώνοντας τις σκέψεις της. Η απελευθέρωση από τον περιορισμό της κατάρρευσης του κύματος απαιτεί το ξερίζωμα των επαναλαμβανόμενων σκέψεων που διαμόρφωναν την παλιά πεποίθηση. Παρατηρώντας της επανάληψη αυτών των παλιών σκέψεων σε σχέση με την κατάρρευση του κύματος, δίνεται η δυνατότητα της αλλαγής.
Το άπειρο δυναμικό της υπέρβασης
Η κβαντική άποψη για το σύμπαν μας λέει πως η πραγματικότητα ξεδιπλώνεται διαρκώς από μια ενδεχόμενη κατάσταση- αυτό που νωρίτερα αποκαλέσαμε υπέρβαση. Για να προσχωρήσουμε στο παγκόσμιο δυναμικό πρέπει να αφοσιωθούμε στο να αντιληφθούμε αυτές τις άπειρες πιθανότητες οι οποίες βρίσκονται πριν την κατάρρευση του κύματος της επόμενης σκέψης ή του επόμενου συναισθήματος μας. Η σκέψη μας κυριολεκτικά ερμηνεύει την πραγματικότητα μας. Οι σκέψεις που προέρχονται από τη συνηθισμένη ρωγμή των παλιών κυμάτων πιθανόν να αναδημιουργούν παρόμοια συναισθήματα ή εμπειρίες. Οι σκέψεις μας επομένως, παριστάνουν τις παλιές εμπειρίες μας. Γι αυτό παλεύουμε με την αλλαγή. Το να πάρουμε ένα καινούργιο στιγμιότυπο και να πραγματοποιήσουμε την νέα σκέψη, ωστόσο θα δημιουργήσει μια καινούργια εμπειρία που θα μας επιτρέπει να συμμετέχουμε πλήρως σε μια εξελισσόμενη πραγματικότητα.
Άσκηση: Απελευθερωθείτε από το παρελθόν και προγραμματιστείτε για το άπειρο μέλλον
Το να εκτιμήσουμε πως η κατάρρευση του κύματος στη ζωή μας διαμορφώνει τις αισθήσεις για τον εαυτό μας είναι ουσιώδες για να προετοιμάσουμε την αλλαγή. Συχνά οι έννοιες με τις οποίες χαρακτηρίζουμε τα γεγονότα μας εμποδίζουν να δημιουργήσουμε μια αποτελεσματική αλλαγή καθώς μειωνόμαστε στο να βλέπουμε τον εαυτό μας ως θύμα. Πολλοί ενήλικες έχουν αναμνήσεις μιας καταχρηστικής, χωρίς αγάπη ή απογοητευτικής παιδικής ηλικίας επειδή δεν έλαβαν την απαραίτητη φροντίδα και αγάπη που είναι δικαίωμα κάθε παιδιού. Αλλά αν επιλέξουμε να επικεντρωθούμε στα γεγονότα του παρελθόντος που μας περιορίζουν, τότε επιλέγουμε ένα παρόν που προβλέπει παρόμοιο μέλλον. Σε κάποιο σημείο πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε τη σημασία που αποδίδουμε στο παρελθόν μας και να γράψουμε ένα παρόν που μας προσφέρει τις άπειρες πιθανότητες.
Δεν προτείνω να αποφύγουμε ή να καταπιέσουμε τις επίπονες αναμνήσεις. Με όλα τα μέσα, χρειάζεται να τις φέρουμε στο φως και να τις επεξεργαστούμε, ώστε να αποκολληθούν από πάνω μας. Ο στόχος όμως, είναι να τις αφοπλίσουμε και εν τέλει να τις απελευθερώσουμε. Η σκέψη που επιλέγουμε την παρούσα στιγμή είναι σχεδόν εντελώς υπεύθυνη για το ποιοι είμαστε τώρα. Αν συνεχίσουμε να κάνουμε τις ίδιες συνηθισμένες σκέψεις δε θα συνειδητοποιήσουμε τις άπειρες πιθανότητες και το δυναμικό που μας περιμένει.
Αυτό που ψάχνουμε είναι καινούργιες καταρρεύσεις κυμάτων που εμφυτεύουν τη θετική αντανάκλαση του εαυτού και της προσωπικότητας μας καθώς ωριμάζουμε πέρα από την επιρροή των αρνητικών. Αυτά τα καινούργια καθοριστικά κύματα προσφέρουν την διαδρομή για τον καθορισμό των στιγμών μας.
Στη συνεργασία μου με την πρώτη ασθενή της ζήτησα να σκεφτεί τι θα μπορούσε να απαντήσει όταν η μητέρα της, της είπε πως δεν ήθελε άλλο παιδί μόλις ανακάλυψε την εγκυμοσύνη της. Εκείνη απάντησε «αυτό με κάνει να νιώθω απαίσια και ανεπιθύμητη» . Αν το έλεγε αυτό εκείνη τη στιγμή, ίσως να βίωνε ένα καθοριστικό θετικό κύμα. Η απλή αναβίωση αυτής τη συνάντησης με ένα τρόπο που θα την ενδυνάμωνε ήταν μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας. Με το να εκφράσει τα συναισθήματά της, μπόρεσε να καθιερώσει μια αντάξια αίσθηση για τον εαυτό της. Αντί να σκεφτεί «κανείς δεν με αγαπά» , μια σταθερή κατάσταση, αναδιαμόρφωσε αυτή τη σκέψη σε «Θεωρούσα πως κανείς δεν με αγαπά και τώρα ξέρω το γιατί». Αυτή η πεποίθηση μπορεί να αλλάξει.
Σκεφτείτε μια κύρια πεποίθηση που έχετε για τον εαυτό σας και σας περιορίζει σε μεγάλο βαθμό στο πως βιώνετε την ζωή σας. Θεωρούμε αυτές τις πεποιθήσεις ως "αλήθεια ". Ίσως κυμαίνονται από το «Δεν είμαι αρκετά έξυπνος» σε «Οι άνθρωποι δε με σέβονται» . Ή ίσως «Δεν είμαι πολύ κοινωνικός» ή «οι συγκρούσεις με κάνουν να δυσκολεύομαι οπότε αποφεύγω τις αντιπαραθέσεις» .
1) Αφού αναγνωρίσετε αυτή την πεποίθηση, αναρωτηθείτε πως φτάσατε σε αυτή. Ίσως ανακαλέσετε μια ντροπιαστική ή τραυματική στιγμή της παιδικής σας ηλικίας στην οποία προσκολλήθηκε αυτή η “αλήθεια”. Για παράδειγμα, σηκώσατε το χέρι σας στην τάξη για να κάνετε μια ερώτηση και όλοι γέλασαν θεωρώντας την χαζή. Οπότε αποφασίσατε να μην ξανά εκτεθείτε έτσι. Και τώρα είστε ασφαλείς, σκεπτόμενοι για πολλή ώρα πριν πείτε κάτι. Ή η πεποίθηση θα μπορούσε να είχε προκληθεί από χρόνιες καταστάσεις όπως το να μεγαλώσατε σε ένα άστατο σπίτι και καταλήξατε στο ότι δε θα μπορούσατε πραγματικά να μοιραστείτε αυτό που αισθάνεστε από φόβο ότι θα προκαλέσετε βία.
2) Αυτή η κατάρρευση κύματος έχει δημιουργήσει την περιορισμένη πεποίθηση για τον εαυτό σας. Προκλήθηκε από μια συγκεκριμένη στιγμή στην οποία νιώσατε ντροπή η γελοιοποίηση. Ανακαλέστε αυτή την εικόνα. Τότε φανταστείτε ότι υπερασπίζεστε τον εαυτό σας. Πείτε σε αυτούς που περιλαμβάνονται πως νιώσατε με αυτό που συνέβη ή από αυτό που σας είπαν. Το να βρείτε αυτοπεποίθηση με αυτό τον τρόπο σας βοηθά να απελευθερωθείτε από αυτή την κατάρρευση κύματος. Κατανοήστε πόσο διαφορετικές θα ήταν οι πεποιθήσεις σας σχετικά με τον εαυτό σας αν αυτό το γεγονός δεν είχε συμβεί ποτέ.
3) Αν οι πεποιθήσεις για τον εαυτό σας διαμορφώθηκαν από χρόνιες πάρα από σύντομες καταστάσεις, όπως το να έχετε έναν αλκοολικό ή έναν επιθετικό γονέα ή το να μεγαλώνετε σε ένα βίαιο περιβάλλον, να θυμάστε πως είναι προϊόν των εμπειριών σας. Φανταστείτε πως μεγαλώσατε σε μια αγαπημένη και υποστηρικτική οικογένεια. Πόσο διαφορετικά θα νιώθατε με τον εαυτό σας; Μόλις επιλέξετε να ανακτήσετε τις δυνατότητες σας παύετε να είστε θύμα των καταστροφικών καταστάσεων. Πείτε στον εαυτό σας «Δεν χρειάζεται να είμαι φυλακισμένος στο παρελθόν αν επιλέξω να απελευθερωθώ από τις πεποιθήσεις που με περιορίζουν» .
Είστε κάτι περισσότερο από τις εμπειρίες σας και το άπειρο δυναμικό των πιθανοτήτων σας περιμένει αν επιτρέψετε στην προσωπικότητα σας να εξελιχθεί. Μόλις μάθετε να βλέπετε πως σας διαμορφώνουν οι πεποιθήσεις σας, θα είστε ελεύθεροι να εισέλθετε σε νέο έδαφος και να πετύχετε την καθοριστική στιγμή. Μαρτυρήστε τις σκέψεις σας και αναγνωρίστε την ιστορία που σας λένε. Μην τις συγχέεται με την αλήθεια. Μπορείτε να μάθετε και να ξαναγράψετε την ιστορία σας.
Τα περισσότερα άτομα ήταν αρκετά τυχεροί ώστε να βιώσουν μια παραδειγματική, καθοριστική κατάρρευση κύματος που τους επιβεβαίωσε και τους βοήθησε να εξασφαλίσουν μια ισχυρή αίσθηση του εαυτού τους. Αυτό τυπικά οδηγεί στην υγιή αυτοεκτίμηση που τους δίνει την δυνατότητα να επεξεργαστούν την προσωπικότητα και τις εμπειρίες τους ελεύθεροι από τα πιεστικά βάρη. Αλλά αυτοί από εμάς που δεν έχουμε βιώσει ένα τέτοιο δώρο μπορούμε να μάθουμε πως να υπερνικήσουμε τα βάρη και να φτάσουμε στο πλήρες εύρος των δυνατοτήτων μας. Ο τρόπος με τον οποίο έχουμε εκπαιδευτεί να σκεφτόμαστε πως η αλλαγή είναι δύσκολη ή ανεπιθύμητη για μια ακόμη φορά αναπτύσσεται στην λειτουργική κοσμοθεωρία μας. Η πεποίθηση της αδράνειας αναπτύχθηκε από τον αιτιολογικό προσδιορισμό της μηχανιστικής κοσμοθεωρίας στην οποία το παρόν και το μέλλον εξαρτώνται από το παρελθόν.
Η νέα αρχή προέρχεται από τη συμμετοχική κοσμοθεωρία- η δυνατότητα- μας προσκαλεί να απελευθερώσουμε τον εαυτό μας από πτυχές του παρελθόντος που δεν μας εξυπηρετούν. Δεν χρειάζεται να κολλήσουμε στην σταθερή κατάσταση του σωματιδίου αλλά να οδηγηθούμε στις άπειρες πιθανότητες του κύματος.
